Hướng Dẫn Cách Cúng Đám Giỗ Và Những Lưu Ý, Cấm Kỵ Cần Tránh

Ý nghĩa của đám giỗ trong văn hóa Việt Nam

Đám giỗ từ lâu đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Đây là dịp để con cháu tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của ông bà, tổ tiên; đồng thời gắn kết các thành viên trong gia đình lại với nhau.

Ngoài yếu tố tâm linh, đám giỗ còn mang ý nghĩa:

Tri ân và tưởng nhớ người đã khuất.
Giáo dục con cháu về truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.
Gắn kết tình thân khi gia đình, dòng họ cùng quây quần.

Do đó, việc chuẩn bị và tổ chức đám giỗ đúng cách, đúng lễ nghi là điều mà mỗi gia đình đều quan tâm.

Chuẩn bị cho lễ cúng đám giỗ

Chọn ngày giỗ

Ngày giỗ âm lịch: thường tính theo ngày mất của người đã khuất.
Giỗ đầu (tiểu tường): tổ chức sau 1 năm kể từ ngày mất.
Giỗ hết (đại tường): sau 2 năm.
Giỗ thường: từ năm thứ 3 trở đi, tổ chức đơn giản hơn.

Không gian thờ cúng

Bàn thờ phải sạch sẽ, trang nghiêm.
Lau chùi, thay hoa quả, nước sạch trước ngày giỗ.
Tránh để đồ dùng linh tinh, gây mất sự tôn nghiêm.

Bàn Thờ Sạch sẽ trang nghiêm thể hiện lòng thành kính — Bàn thờ cần sạch sẽ gọn gàng

Lễ vật cúng giỗ

Tùy từng vùng miền, lễ vật có thể khác nhau, nhưng nhìn chung cần chuẩn bị:

Mâm ngũ quả: chuối, cam, quýt, táo, mãng cầu…
Hoa tươi: thường dùng hoa cúc, hoa huệ, hoa lay ơn.
Nhang, nến, trầu cau, rượu, nước, gạo, muối.
Mâm cơm cúng: có thể là chay hoặc mặn, gồm món khai vị, món chính, canh, cơm, xôi, chè.
Vàng mã: quần áo giấy, tiền vàng (tùy theo phong tục từng gia đình).

Cách bày mâm cúng đám giỗ

Việc bày biện mâm cúng thể hiện sự thành kính, do đó cần chú ý:

Trên bàn thờ: đặt hương, hoa, mâm ngũ quả, trầu cau, nước sạch, rượu.
Mâm cơm cúng: bày riêng trên bàn hoặc bàn phụ trước bàn thờ.
Mâm mặn: thường gồm gà luộc, thịt heo, cá kho, canh, xôi, chè…
Mâm chay: có thể gồm xôi, chè, rau củ kho, canh nấm, đậu hũ…

Nguyên tắc: “Đông bình tây quả” – bình hoa đặt bên Đông (trái), mâm quả đặt bên Tây (phải).

Trình tự cúng giỗ

Thắp hương

Chủ lễ (thường là con trưởng) thắp hương mời ông bà, tổ tiên về dự giỗ.
Các thành viên trong gia đình lần lượt thắp hương, khấn vái.

Đọc văn khấn cúng giỗ

Bài khấn giỗ thường có nội dung:

Mời ông bà, tổ tiên, người đã khuất về hưởng lễ vật.
Tỏ lòng biết ơn, tưởng nhớ.
Cầu chúc cho con cháu trong nhà mạnh khỏe, bình an.

Hạ lễ và dùng cơm

Sau khi hương tàn, gia chủ hóa vàng mã.
Hạ lễ, con cháu cùng nhau dùng cơm, sum họp, trò chuyện.

Những lưu ý khi cúng đám giỗ

Về lễ vật

Hoa quả, hoa tươi phải mới, không dập nát.
Tránh dùng hoa giả, hoa có mùi hắc.
Thực phẩm cần sạch sẽ, chế biến cẩn thận, trình bày đẹp mắt.

Về trang phục

Người cúng nên mặc trang phục chỉnh tề, gọn gàng, tránh màu sắc quá sặc sỡ.
Con cháu thể hiện sự nghiêm túc, tôn trọng trong buổi lễ.

Về thời gian

Lễ cúng nên tổ chức vào buổi sáng hoặc trưa.
Tránh làm lễ quá muộn vào ban đêm.

Những cấm kỵ cần tránh trong đám giỗ

Trong dân gian, có nhiều điều kiêng kỵ khi tổ chức đám giỗ, cụ thể:

Không để bàn thờ bụi bẩn: thể hiện sự thiếu tôn trọng với người đã khuất.
Không dùng đồ lễ cũ, héo úa: hoa quả, hoa héo, thức ăn ôi thiu là điều tối kỵ.
Tránh nói to, cười đùa trong lúc cúng: phải giữ sự trang nghiêm, thành kính.
Không tranh cãi, mâu thuẫn trong ngày giỗ: dễ tạo ra điềm xấu cho gia đình.
Tránh thiếu lễ vật cơ bản: nhang, nước, rượu, trầu cau.
Không cúng trước hoặc sau ngày giỗ quá xa: nên làm đúng ngày để giữ trọn ý nghĩa.
Không để thú cưng quấy phá mâm cúng: gây mất đi sự linh thiêng.

Một số mâm cỗ giỗ phổ biến theo vùng miền

Mâm cỗ giỗ miền Bắc

Gà luộc, xôi gấc, thịt đông, nem rán, canh măng, chè hoa cau.

Mâm cỗ giỗ miền Trung

Bánh bèo, bánh bột lọc, nem chả, thịt kho, cá nướng, canh chua.

Mâm cỗ giỗ miền Nam

Heo quay, gỏi tôm thịt, canh khổ qua, cá kho tộ, lẩu, chè trôi nước.

Cúng giỗ không chỉ là một nghi lễ tâm linh mà còn là dịp để gia đình đoàn tụ, tưởng nhớ công ơn tổ tiên. Việc chuẩn bị mâm cúng, lễ vật, tuân thủ nghi thức và tránh những điều cấm kỵ là cách thể hiện lòng thành kính và duy trì truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

👉 Hy vọng bài viết “Hướng dẫn cách cúng đám giỗ và những lưu ý, cấm kỵ cần tránh” đã giúp bạn có thêm kiến thức để chuẩn bị cho ngày giỗ được chu toàn, ý nghĩa.

FlashFood tự hào mang đến dịch vụ nấu và đặt tiệc đám giỗ trọn gói với thực đơn phong phú, món ăn chuẩn vị truyền thống, phục vụ tận nơi nhanh chóng và chu đáo. Chúng tôi luôn đồng hành cùng gia đình trong những ngày tưởng nhớ người thân, giúp bữa tiệc giỗ không chỉ trang trọng mà còn ấm cúng, trọn vẹn ý nghĩa.